HİCRÎ AYLARIN ANLAMI
Muharrem: (Arapça) "Haram kılınan, yasaklanan; kutsal olan, saygı duyulan" anlamlarına gelen muharrem, savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan birinin adıdır.
Ayrıca hicrî senenin veya kamerî yılın birinci ayıdır.
Aşûre ayı olarak da adlandırılır.
"Ramazandan sonra en faziletli oruç, Allah-ü Teâlâ'nın ayı Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farzlardan sonra en faziletli namaz, gece namazıdır."
(Müslim, İbni Mace, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai)
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Safer: (Arapça) "Boş kalmak, boşluk; sararmak, sarılık; karında yaşayan kurtçuk" anlamlarına gelen safer, kamerî takvimin ikinci ayıdır.
Cahiliye döneminde haram olarak kabul edilen muharrem ayından sonra Araplar bu ayda savaşa çıkıp evleri boş kaldığı için böyle adlandırılmıştır.
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Rebiülevvel: (Arapça) "Bahar, bahar yağmuru, bolluk ve bereket" anlamına gelen rebiülevvel, safer ile rebiülahir arasında kalan hicri ayların üçüncüsüdür.
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Rebiülahir: (Arapça) "Baharın sonu" anlamına gelen rebiülahir,
rebiülevvel ile cemâziyelevvel arasında kalan hicri ayların dördüncüsüdür.
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Cemaziyelevvel: (Arapça) "Soğuk" ve "kurak" anlamlarına gelen cemaziyelevvel, rebiülahir ile cemâziyelâhir arasında kalan hicri ayların beşincisidir.
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Cemaziyelahir: (Arapça) "Soğuk ve kuraklığın sonu" anlamlarına gelen cemaziyelahir, rebîulâhir ile cemâziyelâhir arasında kalan hicri ayların beşincidir.
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Receb: (Arapça) "Korkmak; saygı duymak, tâzim göstermek" anlamlarına gelen receb, savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan biridir.
Hicri yedinci ay olan receb, İslam'da önemli bir yere sahip üç ayların ilkidir.
"Allahım! Receb ve Şa'ban'ı hakkımızda mübarek kıl. Bizi Ramazana ulaştır."
(Ahmed b. Hanbel; Müsned)
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Şaban: (Arapça) "Dağılmak, gruplara ayrılmak" anlamına gelen şaban, ramazandan önce gelen hicri sekizinci aydır. İslam geleneğinde önemli bir yere sahip olan üç ayların ikincisidir.
"Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem hiç bir ayda, şaban ayında tuttuğu oruçtan daha fazla oruç tutmazdı. Şaban ayının tamamını oruçlu geçirirdi."
(Müslim, Siyam 176; İbni Mâce, Siyam 30)
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Ramazan: (Arapça) "Güneşin güçlü ısısından çok fazla kızmış yer" anlamına gelen ramazan, oruç tutmanın farz olduğu hicri ayların dokuzuncusudur.
Ayrıca üç ayların sonuncusudur.
Ramazan ayı, oruç ayıdır.
"Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz."
(Bakara Suresi - 185 . Ayet)
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Şevval: (Arapça) "Yukarı kalkmak, yükselmek; kaldırmak" anlamına gelen şevval, ramazandan sonraki onuncu hicri aydır.
Ramazan bayramının birinci günü olan şevval ayının ilk gününde oruç tutmak haramdır.
"Ramazanı oruçla geçirip buna şevvalden altı gün ilâve eden kimse bütün yılı oruçlu geçirmiş gibi olur"
(Müslim, "Ṣıyâm", 204)
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi, Kubbealtı Lugatı
Zilkade: (Arapça) Hicri ayların on birincisi olan zilkade, dört haram aydan biridir.
Câhiliye devrinde haram ayların ilki olan zilkade ayında ticarî açıdan büyük önem taşıyan panayırlar düzenlenir, Mekke'de Ukâz ve Mecenne panayırları da bu ayda kurulurdu.
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi
Zilhicce (Arapça) "Hac ayı" anlamındaki zilhicce, yılın son ayıdır.
Haram aylardan biri olan zilhiccenin sekiz-on üçüncü günleri arasında hac görevi ifa edilir.
"Allah katında ibadet edilecek -sâlih amel işlenecek- günler içinde zilhiccenin ilk on gününden daha hayırlısı yoktur"
(Buhârî, "ʿÎdeyn", 11; Tirmizî, "Ṣavm", 52; Ebû Dâvûd, "Ṣavm", 61);
Kaynak: TDV – İslam Ansiklopedisi
