Kurban
Haram para ile kurban kesilebilir mi?
Haram para ile kurban kesilebilir mi?
Kurban keserse kurban kesmiş olur ama sevap alamaz. Yüzde yüz haram olan bir geliri ne kendisi dünya açısından istifade edebilir ne de onunla bir ibadet yapabilir. Nedir o işte? Kumardan kazandığı para, çaldığı para, gasp ettiği para. Bunlar yüzde yüz haram para yani karışık falan değil. Ya adam faizle alıyordur da başka ticari gelirleri de vardır karışıktır. Böyle değil, adam işte kumar oynamış ve para kazanmış. Bu parayı kendi harcayamaz. Bu parayla ibadet edemez ederse de o ibadet geçerli mi, geçersiz mi? Bu husus da bir tartışma.Yani yasaklanan bir şey yapıldığı zaman o yapılan şey de geçersiz mi? Yani batıl mı, değil mi tartışmalı. Ona girmeyelim ama şu var. Haram li nefsihi, haram li-aynihî haram li-gayrihî var.Yani buna şöyle örnek vereyim, içki haram mı haram, niye ayet yasaklamış? Buna haram li-aynihî diyoruz. Efendim kumar oynamak haram mı? Haram, yasak. Haram li aynihî. Ondan elde edilen paraya kişi sahip olamaz. Bir de haram li gayrihî var. Nedir o mesela? Şu örnek verilir, cuma namazı ezan okunduğu zaman alışverişi bırak, Allah'ı (CC) anmaya camiye koş diyor, Cenabı hak. Dolayısıyla cuma namazı vaktinde yapılan alışveriş yasaktır. Ama bu alışverişin kendisinden kaynaklanmıyor. Alışverişin kendisi mi? Allah alım satımı helal kıldı, faizi haram kıldı. Kendisi helal ama buradaki yasaklılık veya kerahet, tahrimen mekruh diyorlar. Çünkü nereden kaynaklanıyor? O vakitte alışveriş yapmaktan, buna da haram li-gayrihî deniyor. Peki haram li-gayrihî hüküm ifade eder mi etmez mi? Haram li-aynihî etmiyor, yani sen kumar oynamışsın, para kazanmışsın, o para senin değil. Efendim işte tefecilik yapmışsın, faiz almışsın aldığın o faiz senin değil. Çalmış adam parayı o para onun değil. Dolayısıyla o para ile bir alışveriş yapsa, o satın aldığı şeyin maliki olmaz. Onu şöyle diyelim, birisi mesela bir mal çalmış, o malı satmış, evet ondan para almış, o para onun değil. Ama diyelim ki işte kumar oynamış, para kazanmış, onunla bir şey satın almış, haram işlemiş yasak. Ama satın aldığı şey onun olur. Niye? Çünkü satın almalarda borç zimmete taalluk eder. Paranın kendisine değil. Mesela, ben senin kalemi satın alsam, cebimden para çıkarsam desem ki Hasan Basri Hoca o kalemi şu 50 liraya sat desem. Sen de sattım desen ben o 50 lirayı alıp cebime koyup diğer cebimden bir başka 50 TL çıkarıp verebilirim sana. Sen de bana şunu diyemezsin, gösterdiğin 50 TL vereceksin. Ben öbürüne razı değilim diyemezsin. Niye? Çünkü burada senin kalemin karşılığı olan 50 TL benim zimmetine taalluk etmiştir.Cebindeki paranın aynına değil ama benim aldığım kalem o elindeki kalemi aynına.Onun için deriz ki biz para tayin ile belirli hale gelinmez. Şu para deyince illa onu vermek şart değil ama eşya öyle değil. Evet o paradan ödemiş haram işlemiştir.Ama o satın aldığı şeylere maliktir.Hmm, niye? Çünkü zimmeti de bağlıydı, başka para da verebilirdi. Bu parayı vermez. Ancak böyle bir işlemle kurban kesmesi halinde bundan sevap alamaz.Cevap alamaz ama bir kurban kesmiş olur.